Merlinka - Festival solidarnosti i slobode

Sarajevo će 29. i 30. januara četvrti put ugostiti festival queer filma, koji je prvi put organizovan u decemru 2009. godine, u Domu omladine u Beogradu. Ideja je na početku bila, i ostala do danas, promovisati filmske naslove koji se bave gej, lezbejskom i transeksualnom temtikom, a do kojih domaća publika teško može doći. Nastao je kao znak sjećanja na najpoznatijeg beogradskog transvestita Vjerana Miladinovića (Merlinka) koji je ubijen 22. marta 2003. godine u Beogradu.

 

Bez obzira na to da li je riječ o filmskom festivalu ili nekom drugom događaju koji slavi bilo koju formu umjetnosti, utjecaji su moćni jer se kroz ovakav vid angažmana šire, obogaćuju, usložnjavaju i preispisuju perspektive iz kojih se može razmišljati o položaju neke skupine ljudi u društvu, smatra Jasmina Čaušević, programska koordinatorica u Sarajevskom otvorenom centru, koji zajedno sa Gej lezbejskim info centrom organizuje Merlinku.

 

"S obzirom na to kakve su političko-ekonomske prilike kod nas, veliko poštovanje izaziva činjenica kada bilo koji 'manji' festival uspije da traje godinama, jer to, prije svega, pokazuje da se tim ljudi koji ga radi iznimno trudi. Kultura utječe na zajednicu u kojoj se dešava, isto koliko i zajednica uslovljava vrijednosti koje kultura promiče. Kada kulturni događaj, poput Merlinke, na primjer, ima jasno artikulisan i političko-aktivistički potencijal, onda jeste važno što ima i publiku koja to prati i podržava."

 

Ovogodišnja Merlinka se razlikuje od prethodnih po tome što ima drugačiji program od beogradske – dakle, filmovi će biti prikazani premijerno, i festival će trajati dva dana. Kao i dosad, sve se dešava u Art kinu Kriterion. U okviru dva dana festivalskog programa, bit će prikazana tri dugometražna, tri kratkometražna filma i snimak predstave, dok će specijalne gošće festivala biti članice Le Zbora i Sonja Sajzor.

 

 

2014. godina za sve koji se bave LGBT aktivizmom u BiH, ostat će upamćena kao godina napada na učesnike Merlinke. Sam po sebi, napad je predstavljao odraz općeprihvaćenog stava zajednice o LGBT populaciji, ali ono što je uslijedilo može se opisati samo jednom riječju – solidarnost.

 

“Taj napad jeste obilježio Merlinku 2014, jer je zaista bio jeziv i jer je nekoliko ljudi bilo i fizički povrijeđeno, ali nam je isto tako pokazao koliko solidarnosti ima među ljudima, jer se trećeg dana u Kriterionu okupilo zaista mnogo ljudi, koji su svojim doalskom pokazali da ih nasilje i nasilnici neće uplašiti, koji su tako pružili podršku LGBT zajednici, ali i svakoj ugnjetavanoj osobi. Kao i prethodne godine, kada je festival protekao bez ijednog incidenta, mi ćemo osigurati svu potrebnu zaštitu za sve naše gošće i goste”, priča Jasmina.

 

Izaći iz Sarajeva i većih gradova, i organizovati slična dešavanja i u manjim sredinama od velikog je značaja, posebno ljudima koji su pripadnici/e neke manjinske i obespravljene skupine, a žive u mjestima u kojima se malo ili gotovo ništa ne čini na zaštiti njihovih prava. Prošle godine Merlinka je organizovana u Tuzli, a aktivisti iz Mostara organizuju kulturne događaje za ljude iz svog kraja. Na mapi dešavanja su i Prijedor, Banja Luka i još neka mjesta po BiH.

 

“Jedna od ideja koja vodi Sarajevski otvoreni centar jeste da pomaže LGBT osobama da u svojim lokalnim zajednicama organizuju dešavanja za ljude iz svoje okoline. Događaja u manjim sredinama, zapravo i ima, ali nisu medijski propraćeni, niti su masovno posjećeni kao Merlinka u Sarajevu.”, zaključuje Jasmina.

 

 

Festival će u petak, 29. januara u 19 sati, otvoriti igrani film Prikladno ponašanje (Appropriate behavior, Desiree Akhavan, USA, 2014. 86’) – uzbudljiva komedija u čijem fokusu su emotivno odnosi biseksualne Shirin.

Drugog dana festivala od 14 sati, bit će prikazan dokumentarni film Maska koju živiš (Mask you live 2015, USA, 97’) koji pokazuje kako muškarci postaju "pravi" muškarci. Od 16 sati publika će moći da pogleda snimak predstave Merlinkina ispovest, o životu Vjerana Miladinovića, kao i reviju kratkih regionalnih filmova (Jagoda, Samo neka je živo i zdravo, Kao što druge žene čine). Od 18 sati bit će prikazan dokumentarni film Novi čovjek (2015, Uruguay/Nicaragua/Chile, 79’), dirljiva lična priča o transeksualnosti.